FOS có vai trò như thế nào đối với cơ thể?

FOS là viết tắt của Fructo Oligo Saccharid là chất tiền sinh (Prebiotic) được đánh giá là có lợi cho sức khỏe.

Prebiotic là nguồn thức ăn cho các vi sinh vật sống hữu ích trong đường ruột, kích thích sự tăng trưởng của chúng. Nhờ có Prebiotic mà vi sinh hữu ích có điều kiện phát triển mạnh mẽ hơn, do đó giúp cải thiện hệ tiêu hóa.

Trước hết, Prebiotic giúp tái tạo sự cân bằng của hệ vi khuẩn đường ruột, đồng thời chống tại các vi khuẩn gây bệnh. Prebiotic cũng có khả năng giảm ung thư ruột kết, giảm cholesterol trong máu, tăng cường hấp thu khoáng chất, cải thiện bệnh viêm ruột, giảm dị ứng… Tuy nhiên, điểm tiêu cực của Prebiotic là chúng chỉ tác động tích cực khi cơ thể đã có sẵn các vi sinh vật hữu ích, bản thân Prebiotic không sản sinh ra các vi sinh vật này.

Trong các Prebiotic được nghiên cứu và sử dụng nhiều nhất là Fructo-oligosaccharides (FOS) và Galacto-oligosaccharides (GOS). GOS là một Prebiotic có nguồn gốc từ động vật. GOS được chiết xuất từ lactose có trong sữa bò, sữa dê…

FOS là một Prebiotic có nguồn gốc từ thực vật. FOS có nhiều trong lúa mạch, lúa mì, tỏi, hành, cà chua, măng tây, artichaut, củ cải đường, mật ong chuối, quả đào, hạt đậu…

Tác dụng của FOS

FOS vốn là carbohydrate lên men, FOS tan nhanh trong nước, có độ nhớt thấp, rất ít hấp thu qua ruột non (<10%), phần lớn đi xuống đại tràng. Ở đại tràng, các vi khuẩn “thân thiện, có ích” sẽ giúp FOS lên men để diệt vi khuẩn có hại, giúp duy trì và hồi phục vi khuẩn trở lại cân bằng. Mất cân bằng vi khuẩn có thể gây lão hóa, kéo theo nhiều triệu chứng như suy não, mất ngủ, giảm trí nhớ, run chân tay, nhức đầu…

FOS cũng làm giảm táo bón, kích thích nhu động ruột, tăng độ mềm của phân, cải thiện sức khỏe ruột, bình thường hóa số lần đại tiện.

Quá trình lên men FOS ở ruột già cũng sản sinh ra khí hơi và nước có tác dụng làm cho phân mềm và xốp, giúp phân di chuyển dễ dàng hơn, nhờ đó phòng chống táo bón hiệu quả. Đồng thời, tăng cường khả năng kháng vi khuẩn bằng cách giảm bớt số vi khuẩn nội sinh trong đường ruột qua việc đào thải phân mỗi ngày.

Một số nghiên cứu cho thấy FOS làm tăng tần suất đại tiện, nhưng không làm tăng tốc độ đẩy thức ăn qua ruột hoặc làm tăng trọng lượng phân. Nghiên cứu cũng cho thấy liều dùng 4-15g /ngày cho những người khỏe mạnh sẽ giảm táo bón.

Ngoài ra, FOS còn giúp tăng cường hấp thu canxi, magiê, sắt, đồng và kích thích các vi khuẩn thủy phân acid phytic, giúp nâng cao sự hấp thụ khoáng chất.

FOS thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn acid lactic tạo các chất chuyển hóa có vai trò cản trở sự tổng hợp Cholesterol toàn phần và Triacylglycerol. FOS gắn với Cholesterol toàn phần, giúp ngăn chặn hoặc làm chậm hấp thu của chúng vào máu.

Nghiên cứu trước đây liên quan đến động vật mô hình (chủ yếu là chuột) cũng cho thấy uống FOS có thể điều chỉnh trọng lượng cơ thể thông qua việc thúc đẩy nội sinh GLP-1 trong ruột.

Do đó, FOS làm giảm lượng thức ăn, dẫn đến giảm trọng lượng cơ thể và BMI. Trong một nghiên cứu nhỏ, những người thừa cân, sau khi dùng FOS với liều 21 g/ngày trong 12 tuần, đã tăng cảm giác no và giảm trung bình từ 0,4-1 kg trọng lượng cơ thể.